Rubriek
BETEKENIS / FILOSOFIE

Het ontstaan van Metapontum Het omkeringsprincipe Essentie van het spel Voor wie is Metapontum bedoeld? Metapontum en de aanwijzingen uit het verleden Vergelijking met schaak Historische samenwerkingsspelen Harmonische spelomgeving Metapontum en π Index metapontum.nl

Hans Theo Frenkel

Metapontum en de links met
Thoth, Plato en Pythagoras

Geheim schaakspel

In zijn Wettenboek 5, 739 en in de Republiek schreef Plato (427 - 347 v. Chr.) over het bestaan van een geheim schaakspel dat in de school van Pythagoras (ca. 580 - ca. 504 v. Chr.) zou zijn gespeeld door leraren en studenten die alles in gemeenschap met elkaar deelden. Zij kenden de uitdrukking "vrienden bezitten inderdaad alles gemeenschappelijk". In deze geest speelden zij dan ook hun heilige schaak, zoals Plato beschrijft, als kinderen van god. Hierdoor kregen ze inzicht in harmonisch samenspel en konden de schoonheid daarvan ervaren. Dit mysterieuze 'vredesspel' bood degenen die ermee wisten om te gaan aanknopingspunten met de wereld van muziek, astronomie, de wiskunde en de wetmatigheden van sociale verhoudingen in de samenleving. Het spel zelf, waarover Plato schreef, is in zijn oorsponkelijke vorm nooit teruggevonden. In 550 v. Chr. stichtte Pythagoras scholen in drie steden in Zuid-Italië. Een van die steden is Metapontum. Hier is het spel naar vernoemd.

Edelschaak bij Plato

Plato schrijft in zijn boek Pheadrus 274: Circa 3000 v. Chr. in de 1e dynastie ontvangt de koning van Thebe van de Egyptische god Thoth, de Griekse Hermis Trismegistos, god van de wet, wijsheid en wetenschap, een schaakspel voor zijn regentschap ter veredeling van 's mensen geest.

Schaak der deugden bij Thomas More

Thomas More (1477 - 1535) beschrijft een schaak der deugden in een klasseloze Staat zonder armoede en geweld in zijn boek Utopia (1515). Zij leven in gemeenschap van goederen en beoefenen de kunst van vriendschap als ware atleten.

Het Kralenspel van Herman Hesse

Ook Hermann Hesse schreef erover in zijn boek Het Kralenspel (Das Glasperlenspiel), dat in 1946 werd bekroond met de Nobelprijs voor Literatuur. Hij beschrijft een synthese van alle wetenschappen gevat in een geavanceerd multidimensionaal cultuurschaak voor wereldvrede als voorbereiding op de 21e eeuw. Het Spel der spelen wordt gespeeld door de elite wetenschappers van een autonome Europese Universiteit-Staat. Hun spelthema Wereldvrede door cultuur, focussend op het kralenspel heeft de grootste wereld cultuur renaissance tot gevolg en weerspiegelt het oerverlangen van de mens naar vrede.

Spel der wijsheid

In [Spr. 8, 25-31] van de Bijbel staat: 'God roept ons, zijn kinderen: zoekt de wijsheid, het is beter dan rijkdom en goud! Vóórdat de aarde was gegrondvest, ben Ik, de wijsheid, zijn troetelkind, werkzaam en vermaakte mij, spelende voor Zijn aanschijn, te aller tijd spelende in de wereld. Mijn vermaak is het te zijn met de kinderen der mensen'.

Metapontum voor een betere wereld

Dit weerspiegelt het belang van het spel. Spelen spiegelen immers ons sociaal gedrag, we maken ze tot voorbeeld om te volgen, we bewonderen en eren de winnaars, maken hen tot onze mentors en beheersers van ons doen en laten. Dit is de groepsmentaliteit. Deze mentors, wanneer ze rijk en machtig zijn geworden, vormen naar hun smaak nieuwere meer geslepen spelen die we nu spelen moeten in ons leven, zij vormen, maar ook misvormen, eerst onze kleine kinderen en dan volgen wij want iedereen doet het zo. Nu kreunt en zucht en dreunt de wereld met geweld, het omgeeft ons aan alle kanten. Ja, het spel is heel wat minder onschuldig dan men denkt.

• Nu is het jouw zet!

Lees >>de spelregels.